Siedmiogród – początki oraz zakres autonomii w XVI w.

Wcześniejszy burzliwy okres kolonizacji Siedmiogrodu oraz wrogich najazdów skutkował dużym niezorganizowaniem społecznym i administracyjnym. Inwazja turecka, która później nastąpiła, doprowadziła do zmiany sceny politycznej, a dla Transylwanii otworzyła drogę do autonomii.

Jan Hunyady autor nieznany
Fot. Wikimedia Commons

Problemy wewnętrzne początkowo przysłaniało nowe zagrożenie, którym było Imperium Osmańskie. W XV i XVI w. osmańscy władcy coraz częściej spoglądali w kierunku zachodu jako obszaru do podboju i dalszej ekspansji. W 1441 roku wojewodą Siedmiogrodu został Jan Hunyady (1387-1456). Był to rumuński dowódca wojskowy, który pierwsze bitwy toczył właśnie przeciwko Turkom w armii Zygmunta Luksemburczyka (1385-1437). Wojna z Turcją rozpoczęła się w 1442 roku od przegranej Hunyady, który podczas walk musiał uciekać pod Szentimre. Wojewoda Siedmiogrodu nie poddał się i ostatecznie udało mu się odeprzeć turecki najazd. Następne wielkie starcie z muzułmanami miało miejsce już pod Warną w 1444 roku. Armia Władysława III (1424-1444) odniosła sromotną porażkę, natomiast król Polski zginął w bitwie. Korona węgierska przypadła małoletniemu Władysławowi Pogrobowcowi (1440-1457), na urząd regenta wyniesiony został popularny wtedy Jan Hunyady. Kolejna wyprawa przeciwko Turkom zakończyła się bolesną klęską na Kosowym Polu, po której Jan zrezygnował z urzędu, nadal jednak sprawując pieczę nad bezpieczeństwem państwa. Największym jego sukcesem okazała się obrona Belgradu w 1456 roku, kiedy to wojska tureckie oblegały miasto. Na pomoc przybył właśnie Hunyady, zmuszając armię Imperium Osmańskiego do odwrotu. Rumuński dowódca nie nacieszył się długo swoim zwycięstwem, ponieważ zmarł w wyniku wybuchu epidemii w obozie wojskowym. Niecały rok później życie stracił również król węgierski Władysław Pogrobowiec. Zwycięstwo belgradzkie zatrzymało tureckie zapędy na prawie pół wieku.

Maciej Korwin (1443-1490), syn Hunyady, objął tron węgierski po Pogrobowcu w 1458 roku. Skupiał się on głównie na walce z opozycją wewnętrzną. Po śmierci Macieja schedę po nim przejął jego syn, Jan Korwin, który został jednak odsunięty przez magnaterię węgierską na rzecz Władysława Jagiellończyka (1456-1516). Decyzja ta podyktowana była ciągłą obawą ze strony zagrożenia osmańskiego. Liczono również, że połączenie pierwiastka czeskiego, polskiego i węgierskiego na stałe zniechęci Imperium Osmańskie przed kolejnymi próbami ekspansji. Tak się jednak nie stało, a Transylwania została kilkukrotnie złupiona. Ciągłe spory wewnętrzne pomiędzy królem i magnaterią prowadziły do osłabienia kraju, w którym nie funkcjonowało nawet już wojsko zaciężne, zlikwidowane za czasów Macieja Korwina. Brak skutecznej obrony oraz niemożliwość zbrojnej odpowiedzi w kierunku Imperium Osmańskiego tylko rozochociła tureckiego agresora. Jednym z rozwiązań było zorganizowanie krucjaty wymierzonej w Turków. Sam pomysł przyjął się bardzo pozytywnie w kręgach szlachty węgierskiej, którzy nie przewidzieli jednak aż tak dużej mobilizacji ze strony chłopstwa oraz biedoty. Liczba zaangażowanych w wyprawę miała sięgnąć aż 40 000. Szlachta wymogła na odpowiadającym za organizację krucjaty kardynale Bakóczym jej odwołanie. Spotkało się to z wielkim oburzeniem ze strony chłopstwa, które zdecydowało się na zbrojne wystąpienie przeciwko swoim panom. Wydarzenia te doprowadziły do wielkiego chaosu w kraju i jego osłabienia w obliczu nadciągającego zagrożenia. W 1516 roku po śmierci Władysława Jagiellończyka władzę po nim przejął małoletni Ludwik (1506-1526). W Imperium Osmańskim natomiast w 1520 roku nowym wielkim sułtanem został Sulejman II Wspaniały (1494-1566), który zdecydował się na osobiste poprowadzenie swojej wielkiej armii, by zdobyć Węgry. Na początku kampanii Sulejman II zdobył Belgrad, co było bolesnym ciosem dla Węgrów. Decydującą jednak okazała się być bitwa w 1526 roku pod Mohaczem, w której to król Węgier i Czech Ludwik Jagiellończyk zginął w walce, a jego armia została rozbita. Wojska Sulejmana II zdobyły i złupiły Budę, nie zatrzymały się tam jednak na długo. Wielki sułtan wycofał się z pokonanych Węgier na wieść o problemach w Azji Mniejszej. Zatrzymał on jednak jako zdobycz wojenną południowo-wschodnią część Węgier. Po wycofaniu się wojsk tureckich rozpoczął się kolejny burzliwy okres walk o królewską schedę.

Artykuł składa się z więcej niż jednej strony. Poniżej znajdziesz numerację stron.

One Comment

  1. Bardzo dobry i ciekawy artykuł.

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*