Tego dnia 1944 roku w Związku Radzieckim została sformowana 1. Armia Polska
1. Armia Polska 29 lipca została przemianowana na 1. Armię Wojska Polskiego. Była częścią „odrodzonego” Wojska Polskiego, a jej szlak bojowy zakończył się w maju 1945 roku wyjściem na brzeg Łaby i szturmem na Berlin. Pierwszym dowódcą Armii został gen. Zygmunt Berling.
1. Armia Wojska Polskiego, zwana też Armią Berlinga, była jednostką wojskową Polskich Sił Zbrojnych na Wschodzie, która powstała w 1944 roku na terenie Związku Radzieckiego. Powstała z I Korpusu Polskiego w Związku Radzieckim i wchodziła w skład Ludowego Wojska Polskiego. I Armia walczyła w ramach sowieckiego 1. Frontu Białoruskiego w ofensywie na zachód przeciwko hitlerowskim Niemcom, która doprowadziła do zdobycia Warszawy w styczniu 1945 roku i Berlina w maju 1945 roku.
1. Armia wywodziła się z I Korpusu Polskiego w Związku Radzieckim, który w sierpniu 1943 roku został rozbudowany w korpus. W skład nowej formacji wchodziły dwie dywizje piechoty, jedna brygada artylerii i jedna brygada pancerna, jeden pułk wsparcia i jeden pułk lotniczy, cztery samodzielne bataliony oraz jednostki pomocnicze. Polskie jednostki zostały później przeorganizowane w 1. Armię Polską w lipcu 1944 roku.
Pierwsza polska dywizja piechoty poniosła ciężkie straty podczas szturmu na Lenino pod Smoleńskiem w październiku 1943 roku. W czasie wojny Polska dostarczyła 200 000 żołnierzy do sowieckiego ataku na zachód, co stanowiło około dziesięciu procent sił, które uczestniczyły w ataku Żukowa i Koniewa na Berlin. 1. Kościuszkowska Dywizja Piechoty walczyła również w Berlinie w pobliżu Kancelarii Rzeszy i Reichstagu.
1. Armia Wojska Polskiego początkowo rekrutowała się z żołnierzy polskich, którzy dostali się do niewoli podczas inwazji sowieckiej na Polskę w 1939 roku oraz z Polaków deportowanych z okupowanej przez Sowietów Polski w latach 1939-1941. Osoby te stanowiły większość oddziałów bojowych Armii na pierwszej linii frontu.
W 1. Armii służyło jednak także wielu żołnierzy radzieckich, w tym 39% oficerów i specjalistów technicznych, a w przypadku oficerów starszych odsetek ten sięgał 75%. Gdy Armia Czerwona wkroczyła na tereny polskie na zachód od linii Curzona, poborowi z tych terenów wstąpili również do 1. Armii Wojska Polskiego i 2. Armii Wojska Polskiego, zgodnie z dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 15 sierpnia 1944 roku.
Od września 1943 roku 1. Armią dowodził gen. broni Zygmunt Berling, a jego zastępcą był gen. broni Karol Świerczewski. Głównym oficerem politycznym był płk Włodzimierz Sokorski. Armia uczestniczyła w walkach do października 1944 roku.
Zajrzyj do naszej recenzji książki: Berlingowcy. Żołnierze tragiczni, Pod redakcją D. Czapigo, komentarz historyczny M. Białas
Latem 1944 roku 1. Armia Wojska Polskiego dołączyła do 1. Frontu Białoruskiego i weszła do walki w ramach operacji lwowsko-sandomierskiej. Walczyły w bitwach podczas sowieckiej przeprawy przez Wisłę pod Dęblinem i Puławami. Armia poniosła ciężkie straty podczas Powstania Warszawskiego we wrześniu 1944 roku po przekroczeniu Wisły.
Armia ostatecznie uzyskała kontrolę nad Warszawą w styczniu 1945 roku i wzięła udział w ofensywie wiślano-odrzańskiej. Następnie ruszyła w kierunku Bydgoszczy i walczyła na Pomorzu. Armia zdołała w marcu zdobyć silnie ufortyfikowane miasto Twierdza Kolberg, przełamując Wał Pomorski. Jej jednostki posuwały się dalej na północny wschód aż do Gdańska i Kępy Oksywskiej. 1 „Warszawska” Brygada Kawalerii wykonała ostatnią szarżę konną polskiej kawalerii podczas walk o penetrację pomorskich umocnień we wsi Schoenfeld, czyli Borujskiem.
Wiosną 1945 roku 1. Armia Wojska Polskiego, licząca obecnie 78 556 żołnierzy, została przerzucona na front nad Odrą, aby wziąć udział w ostatecznej ofensywie radzieckiej w Europie. Wraz z 2. Armią Polską stanowiły one około 10% wszystkich sił biorących udział w operacji. Armia przekroczyła rzekę 16 kwietnia i walczyła w bitwie o Berlin.
Podczas ofensywy 1. Armia Wojska Polskiego poniosła ponad 10 400 ofiar. Jej jednostki walczyły w okolicach Politechniki i południowo-zachodniej stronie Tiergarten w pobliżu berlińskiego zoo. Po wojnie 22 sierpnia 1945 roku, armia została rozwiązana, a jej jednostki składowe nadal służyły w siłach zbrojnych nowo powstałej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
