Przez ten czas zdążył zdetronizować królową i być zabitym na zlecenie matki króla Węgier – Marii Andegaweńskiej! Jak w ogóle Karol III z Durazzo trafił na Węgry? Do śmierci ojca w 1362 przebywał w Neapolu, na dworze królowej Joanny I – żony Andrzeja Andegaweńskiego, który został zamordowany jeszcze przed koronacją. Następnie król Węgier – Ludwik Andegaweński postanowił sprowadzić Karola III z Durazzo (swojego kuzyna) na Węgry.
Pobyt Karola III z Durazzo na Węgrzech jest potwierdzony od 1365 roku. Ludwik Andegaweński nadał kuzynowi tytuł bana Dalmacji, Chorwacji i Sławonii. Liczył, że w zamian za to otrzyma prawa do tronu w Neapolu, gdyby królowa Joanna I umarła.
Karol III z Durazzo wrócił później do Neapolu, gdzie w 1369 roku ożenił się z Małgorzatą z Durazzo. Małgorzata była córką Marii – młodszej siostry królowej Neapolu – Joanny I. Tym samym Karol III umacniał swoje prawa do neapolitańskiego tronu. Z Małgorzatą Karol doczekał się dwóch córek: Marii, która zmarła zaraz po narodzinach, Joanny – która później została królową Neapolu jako Joanna II oraz syna – Władysława, także króla Neapolu.
Aby objąć tron w Neapolu, Karol III z Durazzo uwięził Joannę I w więzieniu. Było to w 1381 roku. Rok później Joanna już nie żyła. Najprawdopodobniej została zamordowana. Cztery lata po objęciu tronu w Neapolu, przed Karolem III z Durazzo widniała perspektywa zostania królem Węgier.
Popierały go rody możnowładcze, między innymi ród Horvathów. Widząc zagrożenie dla siebie, Elżbieta Bośniaczka i jej córka Maria udały się na południe Węgier, aby rozpocząć negocjacje z rodami popierającymi kandydaturę Karola III z Durazzo. Wobec braku wystarczającej ilości źródeł nie można ustalić, jak owe negocjacje przebiegały.
Dalsze wydarzenia pokazały jednak, że te negocjacje nie przyniosły pożądanego przez Bośniaczkę rozwiązania. Karol III z Durazzo we wrześniu 1385 roku przybył do portu Senj w Dalmacji, a w październiku tego samego roku wkroczył do Zagrzebia.
Bośniaczka ponowiła próbę negocjacji z kuzynem zmarłego przed trzema laty męża. Pamiętała o tym, że Ludwik Andegaweński jeszcze za życia ustalał z Karolem III z Durazzo, że córki Ludwika będą miały prawa do tronu Madziarów. Nadto, na Sejmie zwołanym 8 listopada 1385, Bośniaczka potwierdziła wszelkie przywileje nadane szlachcie przez poprzednich władców.
To jednak nic nie dało, gdyż w grudniu 1385 roku Karol III z Durazzo dotarł z wojskiem do Budy, a w Sylwestra 1385 roku został koronowany na króla Węgier. Świadkami tego wydarzenia były Elżbieta Bośniaczka i jej córka Maria Andegaweńska.
Tego dla Bośniaczki było już za wiele. Zaczęła planować zamach na kuzyna zmarłego męża. Elżbieta zaprosiła Karola III z Durazzo na swój dwór. Miał go odebrać, jak rzekomo napisał do niego zięć Elżbiety – Zygmunt Luksemburski.
Do spotkania doszło 7 lutego 1386 roku. Wówczas zaufany podczaszy Marii Andegaweńskiej, Błażej Forgics, zaatakował Karola III z Durazzo mieczem i zadał mu kilka ciosów w twarz i dwa razy w głowę. Ranny władca po tygodniu został przewieziony do zamku w Wyszehradzie, gdzie lekarze podawali mu specyfiki, które zamiast poprawić stan zdrowia, jeszcze bardziej go pogorszył.
Ostatecznie Karol zmarł 24 lutego 1386 roku. Karol był obłożony klątwą kościelną. W związku z tym nie miał prawa do katolickiego pogrzebu, a jego szczątki złożono w pobliżu klasztoru benedyktyńskiego pod Wyszehradem.
Gdy królem Neapolu był syn Karola III z Durazzo – Władysław, wystarał się on u papieża Bonifacego IX w 1391 roku o zdjęcie klątwy z ojca i ponowny jego pochówek. Tym razem katolicki.
Odwet za Karola III z Durazzo był kwestią czasu. Elżbieta Bośniaczka została uwięziona wraz z córką w Novigradzie nad Adriatykiem i 16 stycznia 1387 roku uduszona na oczach własnej córki – Marii, którą uratował jej mąż – Zygmunt Luksemburski.
Źródło: Stanisław A. Sroka, Genealogia Andegawenów węgierskich, Kraków 2015.
Piotr Wojciechowski
