Co zobaczyć w gminie Dolice? Jeśli szukasz archeologicznych miejsc, obejrzyj kurhany w Mogilicy. Las nieopodal wsi skrywa kurhany z okresu kultury łużyckiej.
Coś na początek. Kurhany w Mogilicy i kultura łużycka
Województwo zachodniopomorskie kojarzone jest przede wszystkim z portowym miastem Szczecin, wyspą Wolin czy też z nadmorskimi kurortami, takimi jak Kołobrzeg czy Świnoujście. Jednakże, te piękne tereny skrywają w sobie niebywałe archeologiczne miejsca, które warto zobaczyć.
Jednym z nich jest las niedaleko wsi Mogilica w gminie Dolice, gdzie znajdują się przypominające leśne pagórki mogiły, wzniesione przez ludność kultury łużyckiej z lat 1300 – 400 p.n.e. Najbardziej charakterystycznym obrządkiem pogrzebowym dla wyżej wspomnianej kultury, jest obrządek pogrzebowy popielnicowy, w którym panował zwyczaj wykorzystywania płaskich cmentarzysk.
Nim to jednak nastąpiło, wykształcona z kultury przedłużyckiej i trzcinieckiej, kultura łużycka kontynuowała wcześniej znane formy grobów, jakimi były kurhany.
Kurhan od środka. Rekonstrukcja
W okolicach Mogilicy doliczono się ok. 100 kurhanów sprzed 3 000 lat. Wśród nich znajdują się dwa skupiska kurhanów, które odkopane i zrekonstruowane przez archeologów w malowniczych połaciach lasu są nie lada atrakcją dla miłośników prehistorii. Praca, jaką wykonali archeolodzy, robi wrażenie.
Rekonstrukcja została przeprowadzona w taki sposób, aby każdy, kto zdecyduje się odwiedzić cmentarzysko, mógł dostrzec jak bardzo pracochłonna była konstrukcja kurhanów. Ich średnice mają od kilku do kilkunastu metrów. Podstawa kurhanu wyznaczona jest przez krąg dużych kamieni, a spód wyłożony brukiem kamiennym.
Największe takie skupisko, bo jest ich aż pięć, znajduje się w głębi lasu. Aby tam dotrzeć, trzeba przeprawić się ponad kilometr drogą żwirową, a potem jeszcze udeptać w paru miejscach ściółkę leśną. Na szczęście nie daleko, bo parę metrów dalej, w całej okazałości znajduje się jeszcze jeden kurhan, otoczony przez dwa mniejsze.
Drugie skupisko znajduje się na wzgórzu, drogę trzeba pokonać podobną, ale za to o połowę krótszą. Chociaż domniemam, że skoro już wybierasz się na tego typu zwiedzanie, to żadna odległość i krzaki nie są Ci straszne.
Na wzgórzu mamy tylko dwa kurhany. Dodatkowo, jest też kilka przykrytych niewysokim nasypem. We wnętrzu wymienionych kurhanów znajdują się kamienne kręgi o średnicy około 6 m. W jednym z kurhanów znajduje się kamienna skrzynka, która ukrywała popielnicę ze szczątkami zmarłego, zamiast pojedynczego kamienia, który przykrywał zazwyczaj popielnicę.
Coś na przyszłość. Archeologiczny skansen
Gmina Dolice jest fascynującym miejscem pod względem archeologicznym. Nie tylko może pochwalić się skupiskiem kurhanów, ale także okazałymi megalitami z epoki młodszego kamienia, pozostawionymi przez plemiona z kultury pucharów lejkowatych. Aktualnie w Dolicach w ramach projektu „Budowa trasy megalitycznej – Wrota czasu” powstaje archeologiczny skansen.
Na jego terenie ma powstać replika grobowca megalitycznego oraz rekonstrukcja neolitycznej chaty w Przelewicach.
Urszula Neumann
Źródła:
stargard.naszemiasto.pl
Sypek A., Sypek R., Sukniewicz D., Przewodnik archeologiczny po Polsce, Warszawa 2010.
Fot. Kadr z YT
