Wyjątkowy wisiorek Tudorów został znaleziony przez amatora dzięki wykrywaczowi metalu. Są na nim inicjały Henryka VIII i jego pierwszej żony, Katarzyny Aragońskiej
Na polu w Warwickshire detektorysta znalazł wisiorek Tudorów. Znalezisko zakrawa na skarb narodowy i jest pierwszym o takim znaczeniu i wielkości w Wielkiej Brytanii od około ćwierćwiecza. Na złotym wisiorku znajdują się inicjały Henryka VIII i jego pierwszej z sześciu żon, Katarzyny Aragońskiej.
Charlie Clarke, właściciel kawiarni w Birmingham, oddał się pasji wykrywania metali zaledwie sześć miesięcy temu. Teraz natknął się na coś, co określił znaleziskiem zdarzającym się nie raz w życiu, a raz na 30 wcieleń.
Eksplorował pole w Warwickshire, gdy jego detektor zasygnalizował jakieś znalezisko. Zaczął kopać na głębokość łokcia. To, co odkrył, to stosunkowo duży i spektakularny wczesny wisiorek Tudorów wraz z łańcuszkiem, wykonany ze złota i emalii, z inicjałami i symbolami Henryka VIII i jego pierwszej żony, Katarzyny Aragońskiej.
Kiedy Rachel King, kurator z British Museum, po raz pierwszy usłyszała o odkryciu, musiała usiąść. Jak twierdzi, nic o takiej wielkości i znaczeniu z okresu renesansu nie zostało znalezione w Wielkiej Brytanii od ponad 25 lat.
Wisiorek Tudorów to niesamowite odkrycie, zakrawające na skarb narodowy
Wisiorek jest w kształcie serca. Został przymocowany do łańcuszka 75 ogniwami i wykonano z 300 gramów 24-karatowego złota, ozdobiono krzakiem z różą Tudorów i granatem, symbolem Katarzyny. Na rewersie znajdują się inicjały H (Henry) i K (Katherine).
Według Rachel King początkowo wydawało się to zbyt piękne, by mogło być prawdziwe. Jednak dokładna analiza naukowa dowiodła, że wisiorek jest autentyczny. To, czego eksperci nie byli w stanie odkryć, pomimo przeszukiwania inwentarzy i ikonografii z tamtych czasów, to ustalenie jego związku z Henrykiem lub Katarzyną.
Niemniej, jego jakość jest taka, że z pewnością został zamówiony lub w jakiś sposób powiązany z członkiem wyższej szlachty lub wysokim rangą dworzaninem.
Jedna z hipotez, oparta na dokładnej analizie ikonografii i innych zapisów historycznych, mówi, że wisiorek mógł zostać zamówiony do noszenia, a nawet podarowania jako nagrody na jednym z głównych turniejów w 1520 roku, które Henryk tak lubił.
Chociaż jego rozmiar sugeruje, że pasowałby tylko do kobiety, być może w ogóle nie był przeznaczony do noszenia. Nic podobnego nie przetrwało z tego okresu.
W British Museum mamy największą kolekcję przedmiotów z wczesnego okresu Tudorów w metalach szlachetnych; Żaden z nich nie jest taki. (…) Nie wiemy, dlaczego to było w Warwickshire i kto to tam miał. Przynajmniej jeszcze nie.
– powiedziała Rachel King.
Wisiorek Tudorów nie został jeszcze wyceniony. Pewne jest, że jest sporo wart. Sumą, którą Clarke otrzyma, podzieli się z właścicielem pola. Powiedział, że oznacza to, że jego czteroletni syn, będzie miał najlepsze możliwe wykształcenie. To wszystko, o co tak naprawdę chodzi. Birmingham jest trochę trudnym miejscem i myślę, że każdy rodzic… chciałby najlepszej edukacji dla swoich dzieci. (…) Ludzie mówią, że to jak wygrana na loterii. Nie jest. Ludzie wygrywają na loterii. Kiedy ostatni raz odkryto klejnot koronny?
– powiedział znalazca wisiorka Tudorów.
Henryk VIII i Katarzyna Aragońska
Król Anglii Henryk VIII poślubił Katarzynę Aragońską, pierwszą z sześciu żon, w 1509 roku, kilkanaście tygodni po objęciu tronu. Henryk miał wówczas lat 18, Katarzyna – 24. Zostali ze sobą zaręczeni jeszcze kiedy Henryk miał lat 12, a zmarł pierwszy mąż Katarzyny – Artur Tudor.
Kiedy Katarzyna nie urodziła męskiego potomka, Henryk rozwiódł się z nią wbrew woli Kościoła rzymskokatolickiego, przyspieszając w ten sposób reformację protestancką w Anglii. Katarzyna była w ciąży siedem raz, przeżyło tylko jedno dziecko – późniejsza królowa Maria, znana jako Krwawa Mary.
- W sierpniu 1509 roku, dwa miesiące po ślubie, ogłoszono pierwszą ciążę Katarzyny. 31 stycznia 1510 roku urodziła martwą dziewczynkę.
- W maju 1510 roku, cztery miesiące po stracie pierwszego dziecka, Katarzyna ogłosiła drugą ciążę. Syn, Henryk, książę Kornwalii, urodził się 1 stycznia 1511 roku. Na jego cześć wystrzelono broń z Tower of London, zadzwoniono w dzwony miejskie, zapalono latarnie i rozdano darmowe wino całej ludności. Pięć dni po urodzeniu, 6 stycznia 1511 roku, książę został ochrzczony w Richmond Palace, a jego rodzicami chrzestnymi byli arcybiskup Canterbury, hrabia Surrey i hrabina Devon. 22 lutego 1511 roku, mając zaledwie 52 dni, młody książę zmarł nagle. Mówiono, że zmarł na chorobę jelitową.
- Na początku 1513 roku Katarzyna ponownie zaszła w ciążę. 30 czerwca 1513 roku Katarzyna została regentką w Anglii, gdy Henryk VIII wyruszył do walki we Francji. 17 września 1513 roku urodziła przedwcześnie i urodziła chłopca, który urodził się martwy lub zmarł wkrótce po urodzeniu.
- W czerwcu 1514 roku Katarzyna ogłosiła czwartą ciążę. 8 stycznia 1515 roku urodziła martwego chłopca.
- Latem 1515 roku Katarzyna ogłosiła piątą ciążę. Jednak po jej poprzednich nieudanych ciążach było mniej nadziei na spadkobiercę. 18 lutego 1516 roku Katarzyna urodziła zdrową dziewczynkę o 4 nad ranem w Greenwich Palace w hrabstwie Kent. Została nazwana Marią i została ochrzczona trzy dni później (21 lutego) podczas wielkiej ceremonii w kościele Braci Obserwantów. Pomimo oczywistego rozczarowania, Henryk VIII powiedział, że gdyby tym razem była to dziewczynka, chłopcy z pewnością poszliby w jej ślady.
- Jesienią 1517 roku Katarzyna poroniła.
- W lutym 1518 roku Katarzyna ogłosiła siódmą ciążę. W marcu uczęszczała do Merton College w Oksfordzie, a także odbyła pielgrzymkę do Sanktuarium św. Frideswide, prosząc o zdrowego syna. 10 listopada 1518 roku urodziła córkę, ale dziecko było słabe i żyło tylko kilka godzin.
Ze względów dynastycznych król miał nadzieję na męskiego potomka. Henryk VIII stał się niewierny i po znajomości z Anną Boleyn szukał ważnego powodu do rozwodu z Katarzyną. Przez dziewięć lat prześladował ją wszelkimi próbami rozwiązania małżeństwa, Anną Boleyn wspomagany przez lorda-kanclerza, kardynała Thomasa Wolseya, któremu udało się ogłosić, że małżeństwo ze szwagierką jest nielegalne i kazirodcze, zgodnie z tradycją biblijną.
Mimo, że papież udzielił dyspensy w tym przypadku, Wolsey uznał małżeństwo za nieważne, aby zadowolić króla, z powodu drobnej nieścisłości formalnej. W 1533 roku małżeństwo Henryka VIII i Katarzyny zostało rozwiązane przez biskupa Thomasa Cranmera. 23 maja 1533 Katarzyna utraciła tytuł królowej. W 1534 roku Henryk wprowadził Akt Supremacji, czyniąc się głową Kościoła anglikańskiego i oddzielił się od Kościoła katolickiego. Nic nie stało na przeszkodzie, aby sfinalizować małżeństwo między nim, a Anną Boleyn.
Katarzyna odmówiła przyjęcia rozwodu. Skierowała sprawę do sądu. Kiedy skończyła mówić, wyszła z pokoju, pozostawiając dżentelmenów oszołomionych. Wiedziała, że nie ma szans, bo Henryk miał sędziów w kieszeni. Mimo tego, bili jej brawo, ponieważ wszyscy widzieli w niej jedyną królową.
Katarzyna była niezwykle popularna wśród ludzi, pobożna i dumna. Została wygnana z dworu, a jej córka Maria była postrzegana jako nieślubne dziecko. Ostatnie lata życia musiała spędzić w odległych zamkach. Henryk próbował ją tym złamać, ale do końca nadal podpisywała listy jako Królowa Katarzyna.
7 stycznia 1536 roku Katarzyna zmarła na raka. Została pochowana jako księżna Walii, a nie jako królowa Anglii. Ani Henryk, ani jego córka Maria nie uczestniczyli w pogrzebie w katedrze w Peterborough.
Katarzyna Aragońska była chwalona za inteligencję, bezkompromisowość i pobożność. Jedyna córka Katarzyny, wówczas dwudziestoletnia Maria, była początkowo uważana przez Henryka za nieślubne dziecko i odsuwana, ale po ścięciu w tym samym roku jego drugiej żony, Anny Boleyn, została przyjęta z powrotem do łask, ponieważ inny jedyny potencjalny spadkobierca, Elżbieta I, w tym czasie miała zaledwie trzy lata. Maria, nazywana katoliczką lub Krwawą Mary, była królową Anglii od 1553 do 1558 roku. Po jej rządach, panowanie rozpoczęła jej przyrodnia siostra, Elżbieta, zwana Elżbietą Wielką.
Źródła:
- ‘Unique’ Tudor pendant unearthed by UK metal detecting enthusiast, James Pickford, The Financial Times [dostęp: 31.01.2023].
- Tudor pendant linked to Henry VIII among new finds, BBC [dostęp: 31.01.2023].
- Metal detectorist unearths Tudor gold pendant linked to Henry VIII in Warwickshire, Esther Addley, The Guardian [dostęp: 31.01.2023].
Fot. James Manning/PA
